Lk 16, 19-31
0. TESTUA
Jesusek esan zien ikasleei:
«Bazen gizon aberats bat, purpuraz eta liho finez janzten zena eta egunero festa ederrak egiten zituena. Bazen Lazaro izeneko eskale bat ere, haren ate ondoan egoten zena; zauriz josia zegoen. Pozik asko jango zukeen aberatsaren mahaitik lurrera botatzen zutena. Txakurrek ere etorri eta zauriak miazkatzen zizkioten.
«Hil zen eskalea, eta Abrahamen ondora eraman zuten aingeruek; hil zen aberatsa ere, eta lur eman zioten.
Hildakoen Egoitzan oinazez zegoela, begiak jaso eta Abraham ikusi zuen urruti, eta Lazaro haren ondoan. Orduan, deiadar egin zion: “Aita Abraham, erruki nitaz; bidal ezazu Lazaro atzamar-muturra uretan busti eta niri mihia freskatzera, kiskaltzen bainago sugar hauetan”. Baina, Abrahamek erantzun zion: “Seme, gogoratu zuk zorion franko izan zenuela bizitzan; Lazarok, berriz, zoritxarrak; orain, hark atsegina aurkitu du hemen, eta zuk oinazeak.
Horrez gainera, leize handi bat dago zuen eta gure artean; nahita ere, ez dauka inork hemendik zuengana igarotzerik, ezta hortik guregana ere”.
«Aberatsak, berriro: “Orduan, aita Abraham, bidal ezazu, arren, Lazaro gure aitaren etxera, bost anaia ditut eta; jar ditzala jakinaren gainean, beraiek ere oinaze-toki honetara etor ez daitezen”. Abrahamek erantzun zion: “Hor dituzte Moises eta profetak: entzun diezaietela”. Hark, oraindik: “Ez, aita Abraham; hildakoren bat joaten bazaie, orduan bai bihozberrituko direla”. Baina Abrahamek erantzun zion: “Moisesi eta profetei entzuten ez badiete, hildakoren bat piztuta ere, ez dute kasurik egingo”».
1-TESTUAren IRUZKINA
Ebanjelioaren gakoa errukia da “splagzinomai”, erraiak errukiz betea izatea, edo erraiak hunkitzea. Hitz hau, ebanjelioetan, Jesusen eta bere paraboletako pertsonaien ahotan bakarrik jartzen da: samariarra, bi semeen Aita, bere morroiari dirutza barkatzen dion erregea.
Errukia bestearen lekuan jartzeko gaitasuna da, harekin sentitzeko eta sufritzeko gaitasuna, baita enpatiatik haratago ere. Errukia bestearekin sufritzea da. Hori beste tradizio espiritual batzuetan ere gertatzen da: adibidez, budismoan “ez du iluminazioa lortuko bestearen lekuan jartzeko gai ez denak”. Koraneko surak honela hasten dira: “Jainko errukior eta gupidatsuari”. Tomas Akinokoak dio Jainkoa ahalguztiduna dela Ahalgupidatsua den aldetik. Gure Frantzisko aita santuak zioen errukia axolagabekeriaren aurka dagoela, indiferentziaren kulturaren aurka.
Testua ikusten dugu: Lazaro aingeruek eramana Abrahamen altzora… aberatsa lurperatu egin zuten. Aberatsak ez du izenik, testuinguru hartan, existitu ere ez balitz bezala. Behartsuak Lazaro du izena, itzulita “Jainkoak laguntzen du” dena. Abrahamen altzoaren eta hildakoen lekuaren arteko amildegia, ez da gerorako, baizik eta oraingorako, Lukas GAURkoaren ebanjelaria da. Axolagabe bizitzeko moduaren eta errukitik bizitzeko moduaren artean sortzen dugun amildegia. Sentitzeko eta jarduteko bi moduen arteko ezberdintasuna, hori da amildegi historikoa. Gure testuinguruan, besteen lekuan jartzeko gaitasunean, sentiberatasuna irabaztera deituta gaude, injustiziaren amildegi hori ezabatzeko.
2. Otoitzean hasten gara – ISILTASUNA EGITEN DUGU.
Kokaeraren bila gabiltza… ez oso artega ez oso eroso. Oinpeak zoruaren arrimuan. Sorbalda zuzen.
– Eta arnasa hartzen dugu behin baino gehiagotan arnasgora sakonak eginez. Arnasketak (itotzen gaituzten) pentsamenduetatik irteten laguntzen digu eta orainaldian zentratzen gaitu. Arnasketak bizi-erritmoarekin ko- nektatzen laguntzen digu. Bizirik mantentzen gaituena da. Arnasa hartzen jarraitzen dugu eta lasaituz goaz. Gure kezketatik distantzia hartzen dugu.
– Arnasa hartzean, gure barneko gune horretara sartzen gara, non bakean aurkitzen garen, non geure burua-rekin topo egiten dugun… eta bertan bizi eta gainditzen gaituen Ongiarekin ere topo egiten dugun, gure Bizi Iturriarekin. Gure isiltasun-gunea aurkituz goaz. Arnasa hartzen jarraitzen dugu. Isiltasuna ez da zaratarik eza, egorik (nirik) eza baizik.
Testua kontenplatzera pasa baino lehen, bi jarrera hauek prestatzen ditugu: konfiantza (ni eramaten uzten diot Jaunari, Bere eskuetan jartzen naizela) eta jarduna edo dedikazioa.
3. IKUSI, ENTZUN, TESTUA DASTATU. Nik AURKEZTU DUT (ESCENA BERRIKUSTEN DUT). IKUSI, ENTZUN, GUSTATU…
OHARRA: Eten puntuak gelditzeko eta behatzeko (gustatzeko eta sentitzeko) lekua izan daitezela.
Testuan sartzen naiz, eszenan agertzen naiz… Jesus eta bere jarraitzaileak bizitzen ari diren egoerarekin errespetuz bat egiten dut… Jesusi berriro entzuten diot “nire atzetik etorri nahi duenak, bere zortea Nirekin bota nahi duenak, Anaitasunaren, Senidetasunaren Kausa lehenetsi nahi duenak, bere ondasunen, familiaren, bizitzaren aurretik jarri behar du”… Gogoratzen dut eta hausnartzen dut… Nahi dut… Jesusi eskatzen diot.
Eta parabola bat kontatuko du… eta adi entzuteko prest nago… ”Bazen gizon aberats bat, purpuraz eta liho finez janzten zena… eta egunero festa ederrak egiten zituena… Bazen Lazaro izeneko eskale bat ere, haren ate ondoan egoten zena; zauriz josia zegoen. Pozik asko jango zukeen aberatsaren mahaitik lurrera botatzen zutena. Txakurrek ere etorri eta zauriak miazkatzen zizkioten…”
Arretaz begiratzen dut eszena, nire burua blaitzen uzten dut gertatzen denagatik… nola uzten nau? zer sentitzen dut?… kontrasteei erreparatzen diet… nire denbora hartzen dut…
Kontenplatzen jarraitzen dugu… “Behartsua hil egin zen eta aingeruek eraman zuten Abrahamen altzora. Aberatsa ere hil egin zen eta lurperatu egin zuten”. Irabazitako bizitza bat (Abrahamen altzoan)… galdutako bizitza bat, hildakoen lekuan lurperatua… nola izan daiteke luxuzko bizitza bat… heriotza bizitza bat izatea, eta penazko bizitza bat Jainkoak jasotako bizitza bat izatea… eta nire buruari esaten diot, Jainkoa bion bizitzan egon bazen ere, aberatsak ez ziola lekurik egin bere bizitzan… bestela, Jainkoaren errukiz betea izango zukeen eta bere bihotzean eta bere bizitzan behartsuari leku egingo ziokeen… eta behartsuak badirudi Jainkoa bakarrik zeukala… Harengana zuzentzen zen eta Jainkoarengan jartzen zuen bere konfiantza guztia… kontenplatzen dut bihotzean iltzatua gera dakidan…
4.-JESUS ETA BIOK.
Jesusek bere inguruan begiratzen du, eta nirekin topo egiten du, eta esaten dit: “zer egiten duzu gaurko gure munduaren bizitza hil ez dadin”… “zer egiten duzu kalean lo egiten dutenengatik?”, zer egiten duzu hilik erortzeko lekurik ez dutenengatik?, ezer lortu gabe borrokatzeaz nekatuta daudenengatik?… Jesusek jarraitzen du: “nola eusten diozu bizirik egoera horrekiko sentiberatasunari eta, aldi berean, zure bihotza nire Abbarengan jarritako itxaropena indartzen duzu?”… Berarekin lotzen naiz “maitatzeko indarrekin” bizitzeko…
Eta gu gauden konfiantzan, Jez Bezosek (duela urte batzuk garai honetako aberatsenetako batek) esandako azken hitzak kontatzen dizkiot: “Ez ezazue egin nik egin dudana; metatzeko bizi izan naiz, baina bizia galdu dut, ez bakarrik minbiziak eragindako osasuna, baizik eta familia, lagunak…” Konturatzen naiz historia errepikatu egiten dela… Jesusek gogorarazten dit: “asko ez dira aldatuko hildako bat berpizten bada ere”… Eta animatzen nau: “Zuk eredu izaten jarrai ezazu, agian, norbaiti zure bizitza ikusita lagunduko dio”… nire denbora hartzen dut…
Eta Jesusi gaur egungo kontrasteak kontatzen dizkiot: “paradisu fiskalak egotea arrazoia da osasunerako, hezkuntzarako beharrezkoa dena estatuek ez biltzea… krisi-garaiak izaten ditugu, non aberatsenek beren irabaziak handitzen dituzten biztanle gehienen kontura… bihozgabeak aberasten dituzten eta zintzoak pobretzen dituzten ustelkeriak… lur hauetan zaborretara botatzen diren elikagaiak eta denetaz falta duten goseteak”… Eta Jesusek erantzuten dit: “hor jartzen zaitut, beste gauza bat bizi dezazun… aberastasunen, ospearen eta luxuen gutiziatik libratzen, askatzen, joan zaitezen”… eta san Ignaziok bezala eskatzen diot “eman iezadazu zure maitasuna eta grazia hau nahikoa baitut”… bihotzez eskatzen diot…
5. Eta otoitza bukatzen ari gara Jesusekin SOLASean.
Otoitzean bizi izandakoa jasotzen dut. Gehien iritsi edo sartu zaidana kontatzen diot, … niretzat zela ematen zuena… gehien identifikatu naizen hura: testu bat, hitz bat, irudi bat… Eta zerbait eskatzen diot… edo eskerrak ematen dizkiot… agur keinu batez (eskuak elkartuz), esker ona (nire eskuak irekiz) edo onarpena adieraziz (gurutzearen seinaleaz), eta berriro itzultzen naiz leku honetara: oinak askatzen ditut, eskuak irekitzen ditut, begiak ere bai… Eta bizi izandakoa idazten amaitzen dut, nire bizitzan tinkatzen lagun diezadan.
