Lk 2, 41-52
0. TESTUA (irakurri parabola osoa).
Jesusen gurasoak Jerusalemera joan ohi ziren urtero erromes Pazko-jaietan. Jesusek hamabi urte bete zituenean, jaietara joan ziren, ohi bezala. Jaiak amaiturik gurasoak etxera abiatu zirenean, Jesus haurra Jerusalemen gelditu zen, haiek jakin gabe. Erromeskideen artean zelakoan egun bateko bidea egin ondoren, haren bila hasi ziren ahaide eta ezagunen artean. Eta, aurkitzen ez zutelarik, Jerusalemera itzuli ziren bila. Hiru egunen buruan, tenpluan aurkitu zuten, lege-maisuen erdian eseria, entzun eta galde; entzuten zioten guztiak txunditurik zeuden erantzunetan azaltzen zuen argitasunagatik. Ikusi zutenean, harrituta gelditu ziren gurasoak, eta amak esan zion:
– “Seme, zergatik egin diguzu hori? Ikusi zein larri genbiltzan aita eta biok zure bila!”
Hark erantzun zien:
– “Zergatik zenbiltzaten nire bila? Ez al zenekiten nik neure Aitaren gauzetan jardun behar dudala?”
Baina haiek ez zuten ulertu zer esan nahi zuen. Jesus beraiekin Nazaretera jaitsi eta beraien menpe bizi izan zen. Amak gogoan hartzen zituen gertakari guztiok. Jesus haziz zihoan, bai jakinduriaz, bai gorputzez, eta Jainkoak eta gizakiek gero eta gogokoago zuten.
1. EGOERA. Testuaren azalpen laburra.
Jesusen garaiko familia klanak ziren. Aitona-amonek, gurasoek, osaba-izebek, lehengusu-lehengusinek, esklaboek osatzen zituzten, non zaharrenak agintari nagusi baitzen. Horrek milaka urte iraun du Mediterraneo munduan. Gizonezko bat ezkontzen zenean, haren emaztea gizonaren familiako kide bihurtzen zen. Gogoan dugu zeremonia nagusia neskalaguna bere klan eta etxetik senargaiaren etxeraino eramatea zela.
Familia ekoizpen eta kontsumo-unitate bat ere bazen. Zereginen banaketarekin. Dena den, bizimodua ateratzeko espazio bat izatearen gainetik, familiaren muina ohorea zen. Bere kideek gauza guztien gainetik mantendu behar zuten. Denen lehen betebeharra susmo guztietatik garbi egotea zen. Kide baten lotsa familia osoaren lotsa zen. Eta klanen arteko harreman ekonomikoak pentsaezinak ziren familiaren ohorea eta ospea alde batera utzita.
Urtean behin gutxienez, familiak Jerusalemera joaten ziren. Hiru egun joan-etorriko bidaia zen, gehi han emandako denbora. 12 urterekin hasten ziren haurrak heldutzat hartzen. Beren erabakiak hartzen eta beren ekintzen erantzule izaten hasiak ziren. Une horretan hartzen du Jesusek bere lehen erabakia: “Ez al zenekiten nire aitaren gauzez arduratu behar dudala?”. Bere bokazioaren lehen zantzua da
2. Otoitzean hasten gara – ISILTASUNA EGITEN DUGU.
Arnasa hartzen dugu sakonki. Arnasak estutzen gaituzten pentsamenduetatik ateratzen laguntzen digu eta orainaldean zentratzen gaitu, dagoen honetan.
Lasaitu egiten gara. Zentratu eta barreiaketa ekiditen dugu. Gure kezketatik aldentzen gara… Beranduago berriro ekingo diegu…
Gure barnearekin konektatzen gara, gure barnean dugun ‘Horrekin’, gure Bizi Iturriarekin. Barne isiltasuna egiten saiatzen gara. Lehenik, isiltasuna ez da zaratarik ez egotea, egorik edo nirik ez egotea baizik. Isiltasuna egiteko onena hauxe da: “geure maitasun, gurari eta axolatik irtetea”.
Sakonki entzuteko prestatuz goaz. Hauxe eskatzen dugu, otoitzaldi hau konfiantzaz-prestutasunez eta arduraz bizi ahal izatea.
3. IKUSI, ENTZUN, TESTUA DASTATU. Nik AURKEZTU DUT (ESCENA BERRIKUSTEN DUT). IKUSI, ENTZUN, GUSTATU…
OHARRA: Eten puntuak gelditzeko eta behatzeko (gustatzeko eta sentitzeko) lekua izan daitezela.
Egunak prestatzen eman ondoren, Nazaretetik karabana ateratzen da, herriko familiak Jerusalemerako bidean, eszenan kokatzen naiz, bertan banengo bezala, beraiekin batera bidean, bidaiak egiten zirenean ohi zen bezala abesten doaz. Ni haur taldetik gertu nago, dibertigarriena, korrika eta jolasean; gizonak, karabanaren erritmoari eta ordenari eutsiz, eta emakumeak hizketan euren artean eta janariak prestatzen dabiltza. Pozezko aurpegiak begiratzen ditut, landako eta familia giroko usain goxoa dastatzen dut.
Jerusalem hirira iristen dira. Txundigarria: lagun ditut txikien mirespen-aurpegiak, aho zabalik, harresien altuera, hainbeste lekutatik iristen diren milaka pertsonak, hiritik kanpoko ohial-dendetan kanpatzen dutenak eta hirira sartzean laguntzen ditut, sarrerako ateetako bat zeharkatuz, gero kalexketatik, azokako hainbeste lekutatik eta Tenplo liluragarritik, zeinek Jainkoaren presentzia uste baitzuen. Une berezi hori dastatzen dut Pakearen hirira “Jeru shalom” sartzean… eta une hori gozatzen dut.
Eta Jesus eta bere lagunekin kokatzen naiz, bere Hamabi urteekin, umetatik gizonetara igarotzen diren unean, eta Tenplura hurbiltzen direnean Legearen maisuek irakasten duten lekura, beren soineko luze eta filakteriekin, jende garrantzitsu itxura ematen dietenak. Jesus haiengana hurbiltzen da eta ni Harekin, eta gonbidatzen dute: “Zu ere etor zaitez Hitza ezagutzera”. Eszena dastatzen dut, garaiko jakintsuen artean…
4. JESUS ETA BIOK.
Maisuek beren arteko egoerak komentatzen dituzte. Ni Jesusen ondoan nago. Honek, Hitza entzutean, inspiratuta sentitzen da eta galdetzen du: Jainkoaren erregetzak ez du zerikusirik izango zaintzen duen klaneko buruarekin, eta guztiak zaintzen ditu bereizketarik gabe? Nola laguntzen digu Jainkoak? Harrapatu ezin dugun hodeia bezala, eta batzuetan lausotu egiten zaigu?… Lege guztiek berdin balio dute? Zer dio Hitzak, indar gutxi dutenei eta bide bazterretan geratzen direnei arreta emateaz? Gozatzen dut bere galdera eta kezkekin, xalotasunez eta egiaz beterik… Eta nire denbora hartzen dut.
Iristen ikusten ditut bere gurasoak, Jose eta Maria, Tenpluan aurkitzen dute eta harrituta geratzen dira, baina ez zuten Jesus horrela imajinatzen. Eta han gertatzen ari dena onartzeko denbora hartzen dute. Han nago ni. Jesusek hitza hartu du: “Ez zenekiten nire Aitaren gauzetan egon behar nuenik”, eta konturatzen naiz gurasoei beren bokazioa kontatzeko modu bat dela. Nire bokazioaz gogoratzen naiz. Nire familiari planteatu ahal izatea eskertzen dut. Gogoratzeko unea da, dastatzen dut…
Eta Jesusekin itzultzen naiz karabanan. Gauza garrantzitsuez hitz egin ahal izateko aukera da. Familia handitan bizitzea zein arraroa egiten zaidan kontatzen diot, eta nirea kontatzen diot, nire ama, aita, nire anai-arrebak eta baita gaur egungo familia-eredu ugariak ere, guraso bakarrekoak, gayek edo lesbianek osatutako bikoteak, familia galdu dutenak eta bakardadean geratzen direnak, zaharrek egoitzetan bizi direnak, berentarren laguntzarekin edo gabe… Estatuan ia bost milioi persona bakardadean bizi dira. Eta entzuten didan bitartean oroitarazten dit “ez galdu zuen arteko familia-harremanak”. Aitak bere pertsonarekin lotu gaitu. “Egizue horrela zuen artean”. Eta indarrak eskatzen ditut indartzeko eta lantzeko nire familia.
5. Eta otoitza bukatzen ari gara Jesusekin SOLASean.
Otoitzean bizi izandakoa jaso egiten dut. Gehien iritsi edo sartu zaidana kontatzen diot, niretzat zela ematen zuena, gehien identifikatu naizen hura: testu bat, hitz bat, irudi bat… Eta zerbait eskatzen diot edo eskerrak ematen dizkiot. Eta horrela amaitzen dut: Aitaren eta Semearen eta Espiritu Santuaren izenean.
Amen.