Lc 10, 38-42
0. TESTUA (Irakurri osoa)
Bidean aurrera zihoazela Jesus herriska batean sartu zen eta Marta zeritzan emakume batek bere etxean hartu zuen. Bazuen honek Maria izeneko ahizpa bat eta hau, Jaunaren oinetan eseririk, Haren hitza entzuten ari zen. Martak, berriz, nahiko lan bazuen etxeko zereginetan eta, aurrean jarrita, honela esan zion Jesusi:
– “Jauna, ez al zaizu batere axola nire ahizpak ni lanean bakarrik uztea? Esaiozu niri laguntzeko.”
Eta Jaunak:
– “Marta, Marta, estu eta larri zabiltza zu gauza askotan eta bakarra da beharrezkoa. Mariak alderdirik onena aukeratu du eta ez zaio kenduko.”
1. EGOERA. Testuaren azalpen laburra.
Lukasek bakarrik kontatzen du pasarte hau eta berriz ere emakumeak Jesusen bizitza publikoan duen garrantzia nabarmentzen du. Lukasen ustez, ziur aski bi emakumeetako bakoitzak Jesusen jarraitzaile mota bat irudikatzen du: Martak Itun Zaharra –Legea betetzea helburu duena eta gainerakoek berak egiten duena egitea nahi duena, hau da, kanpokoagoko erlijiotasuna, betetzekoa, egitekoa– eta Mariak, Jesusen jarrera sakonak, bere izatea eraldatzen dutenak, atzematea bilatzen duena. Mariak gehiago ordezkatzen du jentilen kultura. Martak etxean hartzen du Jesus eta Mariak bihotzean. Lukas, jentilen ebanjelioa, juduen aurreiritzietatik askeagoa da beste ebanjelariak baino.
Jarrera bat gainditu behar dugu, espiriturik, barne-ezagutzarik eta kontenplaziorik gabeko jarduera dena. Eta ekintzara eramango ez gaituen kontenplazioa ere gainditu behar dugu. Jesusek dioen bezala: “Nire hitz hauek entzun eta praktikan jartzen ez dituenak, bere etxea hondar gainean eraikitzen duen gizon ergel baten antza du.” Harkaitz gainean eraikitzea, entzutea eta horren arabera jardutea da.
Bitxia da kontakizun feminista hau Jesusen ahoan: Maria, Jesusen oinetan eserita zegoen emakumea, bere hitza entzuten ari zen. Hori zen maisuek ikasleei irakasteko zuten modua, haien oinetan jarriak. Baina ikasleak gizonak ziren. Maria, emakumea, ikasle gisa agertzen da. Hau gizarte hartan bizi zenaren kontrakoa zen. Errabinoen esaera batzuek hala erakusten dute: “Tora emakume ba ti irakasten dionak ergelkeriak erakusten dizkio. Hobe litzateke Tora sutan desagertzea, emakumeari eman baino lehen. Madarikatua bere alabari Tora irakasten diona.” Eta abar. Nola liteke, gizon eta emakumeen berdintasuna hainbeste bilatzen duen maisu batekin, gure Elizak hogei mende geroago emakumearekiko hain jarraitzaile diskriminatzaileak izatea?
2. Otoitzean hasten gara – ISILTASUNA EGITEN DUGU.
Arnasa hartzen dugu sakonki. Arnasak estutzen gaituzten pentsamenduetatik ateratzen laguntzen digu eta orainaldean zentratzen gaitu, dagoen honetan.
Lasaitu egiten gara. Zentratu eta barreiaketa ekiditen dugu. Gure kezketatik aldentzen gara… Beranduago berriro ekingo diegu…
Gure barnearekin konektatzen gara, gure barnean dugun ‘Horrekin’, gure Bizi Iturriarekin. Barne isiltasuna egiten saiatzen gara. Lehenik, isiltasuna ez da zaratarik ez egotea, egorik edo nirik ez egotea baizik. Isiltasuna egiteko onena hauxe da: “geure maitasun, gurari eta axolatik irtetea”.
Sakonki entzuteko prestatuz goaz. Hauxe eskatzen dugu, otoitzaldi hau konfiantzaz-prestutasunez eta arduraz bizi ahal izatea.
3. IKUSI, ENTZUN, TESTUA DASTATU. Nik AURKEZTU DUT (ESCENA BERRIKUSTEN DUT). IKUSI, ENTZUN, GUSTATU…
OHARRA: Eten puntuak gelditzeko eta behatzeko (gustatzeko eta sentitzeko) lekua izan daitezela.
Betanian (Ogiaren etxean) kokatzen naiz, bertan banengo bezala… Esenioen taldearen etxe honetan, bidean hainbeste galdutakori harrera egiten dien elkartean, zera ikusten dut, Jesus ere, ohi zuen bezala, Hamabiekin iristen dela atseden hartzera, jatera, lo egitera eta indarrak berreskuratzera… Eta jaki batzuk ateratzen dituztela ikusten dut, ez bakarrik beraientzat, baita etxeko beste pertsonentzat ere… Familia giroa dastatzen dut eta giro on honetaz gozatzen dut…
Jesus ikusten dut, Lazaro, Marta eta Maria agurtzen dituela… Bera iristean, nahaspila sortzen da etxean: aspaldiko lagunen topaketa, harrera ona, bake musua, oinentzako ura… Eta Mariak, Jesusi eskaintzean, dena uzten du (ez bakarrik kanpoko zereginak, baizik eta norbere interesak ere) eta Jesusen oinetan ezarririk entzuten du… Harritu egiten naiz Tora, garai horretan, emakumeei irakatsia izatea. Hamabien miresmen aurpegia ikusten dut eta Jesusen erabakiez gozatzen dut, gizonaren eta emakumearen berdintasuna bultzatuz. Denbora hartzen dut…
Martari begiratzen diot, etxeko zereginetan sartuta jarraitzen duela, nahiko hornigairik ez dauka… Eta Jesusi hau esaten dio: “Jauna, ez al zaizu axola ahizpak ni bakarrik uztea lan guztiarekin? Esaiozu niri laguntzeko.” Eta Jesusek, maitasunez begiratuz: “Marta, Marta, gauza askok kezkatzen eta astintzen zaituzte. Hala ere, bakarra da beharrezkoa. Mariak alderik onena aukeratu zuen, eta ez diote kenduko.”
Konturatzen naiz, denei gertatzen zaien bezala, zerbaitetan sartuta gaudenean, ez gelditzeko eta gureari eusteko aitzakiak aurkitzen ditugula… Eta ikasi egiten dut, Mariak bezala, nire interesetatik irteten, nire burua isiltzen eta Jainkoari entzuten… Eta gure bizitzan horrela dela konturatzen naiz, eta gelditzen jakiteko eta hitz egiten digun Jesusi entzuteko dohaina eskatzen diot. Eta ikasteko tartetxo bat hartzen dut…
4. JESUS ETA BIOK. GAURKOAN KOKATZEN NAIZ. PANDEMIA HONETAN.
Jesusen ondoan jartzen naiz, Maria oinetan duela… eta Jesusi entzuten diot: “Jainkoak gehiago zaintzen gaitu gu aletegietan bildu eta gordetzen ez dituzten zeruko hegaztiak baino…” Jainkoak gure historian presente egon nahi du… Eta Mariak Jesusi Bibliako emakumeei (Ruth, Ana, Noemi eta abarri) buruz galdetzen dio. Eta Jesusek honela erantzuten dio: “Jainkoaren bihotzaren arabera egin zituzten gauzak… eta zu gauza berera deitua zaude.”… Ni ere animatuta sentitzen naiz eta eskatu egiten diot.
Egoera horretan, hitza hartzera animatzen naiz eta hauxe kontatzen diot: ‘Nik ere, bizitzaren abiadurekin, nire matrakarekin jarraitzen dut: etxeko lanak, esku artean ditudan proiektuak, planak… dena Hitza entzutera gelditzea izan ezik, Jainkoak nire plan eta proiektuetan nitaz zer nahi duen ikusteko…” Eta Bere deia eta hitza entzuten ikasteko eskatzen diot, interes eta motibazio neure-koietatik ateratzen bainaute, eta bihotzez eskatzen diot…
Jesusek hau esaten dit: “Geldi zaitez eguneko uneren batean, arnasa hartu, konektatu zure buruarekin eta zure barruan bizi zai tuen Jainkoarekin. Aztertu nori eskaintzen diozun zure denbora eta begiratu ea gure gizartean garrantzitsuak ez direnei ematen diezun.” Eta nire barnean sartzeko denbora hartzen dut… Berak nire denbora ematera animatzen nau inportanteak ez direnei, esaten diedanetik itxuraz ezer profitatuko ez duten horiei eta, hala ere, Jainkoa behar dutenei… Eta begiratu egiten dut nortzuk diren eta bihotzean gordetzen ditut beren hitzak…
5. Eta otoitza bukatzen ari gara Jesusekin SOLASean.
Otoitzean bizi izandakoa jaso egiten dut. Gehien iritsi edo sartu zaidana kontatzen diot, niretzat zela ematen zuena, gehien identifikatu naizen hura: testu bat, hitz bat, irudi bat… Eta zerbait eskatzen diot edo eskerrak ematen dizkiot… erreberentzia keinu batez, eskuak elkartzea, eskerronez, eskuak zabalduz edo onarpenaz: gurutzearen seinalea… eta berriz leku honetara itzultzen naiz… askatuz oinaz, zabalduz eskuak… begiak irekitzen ditut…
Amen.