Mt 22, 34-40
0. TESTUA
Fariseu batek, legearen maisuak, tranpa bat jartzeko galdetu zion: maisu, zein da legearen agindu-rik garrantzitsuena? Jesusek esan zion:– ‘Maite ezazu Jainkoa zure bihotz, arima eta buru osoz. Hau da agindurik garrantzitsuena eta lehenengoa. Eta bigarrena honen antzekoa da: “Maite ezazu lagun hurkoa zeure burua bezala”.
1. KOKAPENA — Testuaren azalpen laburra
Eszenak Jerusalemgo tenpluan jarraitzen du. Jesus erabateko gatazka-egoeran dago. Behin saduze-arrek Jesus jipoitu (barregarri utzi?) ezin dutenean, fariseuek hartzen dute lekukoa, legea betetzen adituak baitira. Legeak 631 agindu zituen. Baina aspalditik pentsatzen zuten garrantzizkoen arabera hierarkizatzea. Hillelek lege-maisuak honetara mugatzen zituen denak:”Ez egin besteari berak zuri egitea nahi ez duzuna”. Hau urrezko araua da. Islamean, budismoan, jainismoan eta beste hainbat filosofiatan ere agertzen da.
Galdera-sorta maltzur horren ondoren, legearen agindurik garrantzitsuena zein den planteatzen dio-te. Alde batetik, Lev 19,18k urrezko araua besteekiko modu positiboan planteatzen zuen: “Lagun hurkoa maiteko duzu zeure burua bezala”.Eta, bestalde, Jainkoari dagokionez,Dt 6,5ek hauxe zioen: “Jaungoikoa maiteko duzu zure bihotz osoarekin, zure arima osoarekin, zure gogo osoarekin, zure izate osoarekin”.Jesusek biak lotzen ditu.Lehena Jainkoa maitatuko duzu da eta bigarrena antzekoa: hurkoa zeure burua bezala maitatuko duzu.
Zein da Jesusen originaltasuna? Judaismoan, bi lege-giltzarri horiek bereizita jasotzen ziren, Jainkoa alde batetik eta hurkoa bestetik. Ez da egia hau beti horrela izan denik, profetek Jainkoaren ezagu-tzaz hitz egiten dute, hurkoarekin justizia praktikatzean datzan horretaz. Profetaren esperientzia da, bere bizitzan biak artikulatzen dituena eta horrela herriari transmititzen diona. Bada, Jesusen plante amendua Jainkoarenganako eta hurkoarenganako maitasuna Legearen muinean artikulatzea da. Ju-dutar munduraentzat bere erdigunea den zerbaitetan, Legean. Hori da judu batentzat bete beharre-koa. Jesusek maitasuna jartzen du legearen erdian, Jainkoarenganako eta hurkoarenganako maita-suna norberarenganako maitasuna bezala.Ez zerbait pertsonala balitz bezala, baizik eta denok bizi-tzeko modukoa. Modu bitxi eta berritzailean egiten du.
Eta horregatik, praktikan, Jesusek Mt 25ean honako hau adieraz dezake: “Noiz ikusi zintugun gose edo egarri edo erromes… eta lagundu? Nire txikietako bati egin zeniotenean, niri egin zenidaten.” Eta hurkoa maitatzea –Jainkoarenganako maitasunaren arrasto hori– gaur egun Fratelli Tutti entzi-klikaren eskutik datorkigu, zeinak maitasun pertsonal eta sozialean kokatzen gaituen, mundu honeta ko arazoak anaiarrebenganako maitasun unibertsaletik onartuz eta bertatik ezgizatiarra, bortitza, umiliagarria eta baztertzailea den guztia azalduz.
2. Otoitzarekin hasiko gara — Isiltasuna egingo dugu
Ebanjelioaren testuarekin batera orri txiki batean kopiatu behar duzue isiltasuna nola egin, gaur ikusteko.
3.IKUSI, ENTZUN, TESTUA DASTATZEN DUGU. NI PRESENTE EGITEN NAIZ –Biziberritzen dut ESZENA. IKUSI, ENTZUN, GUSTATU…
Oharra: eten-puntuak izan daitezela gelditzeko eta behatzeko lekua (gustatzea eta sentitzea).
Eszenan kokatzen naiz, bertara sartzen naiz, presente banengo bezala. Jesusen eta Hamabien ondo-an jartzen naiz, gorputz garela eta babestuta sentitzeko bezala, Jesusi funtsezko galderak egiten diz kioten une batean. Eta bere hitzetan korapilatu nahi dute. Eta funtsezko galdera bat entzuten dut: zein da Legearen lehenengo agindua? Giroari begiratzen diot, Jesusi eta hura formulatu dutenei begi ratzen diet. Jende asko Jesusen eta hari galderak egin dizkiotenen inguruan pilatzen dela ikusita, es-zenari begira geratzen naiz, baita pentsatzen jarri den Jesusi eta honi itaunka ari direnei ere, barru- barruan daramana atera nahian bezala. Berari begira jartzen naiz eta nire motibazio sakonetan sar-tzen ere, nire bizitzako garrantzitsuena ikusteko. Denbora hartzen dut neure burua kokatzeko…
Zain nago adi-adi, hamabiek ere Harengan dituzte begiak. Eta Jesus hizketan hasten da: “Maite eza-zu Jaungoikoa zure bihotz, arima eta buru osoz”. Hau da agindurik garrantzitsuena eta lehenengoa. Poz sakona sentitzen dut Jesusi hitz horiek hain konbentzituta esaten entzutean, bihotzaren hondo-tik ateratzen zaizkiola baitirudi… Eta arnasa hartzen dut… Barnean entzuten ditut, nire baitan flota-tzen geratu direlako: maite ezazu Jaungoikoa …bizitzaren esperientziaz bere haragiaren haragi bihur tu diren hitz horiek. Eta orain bere Abba, bere konfiantza osoko Jainkoarengandik bizi dituenak. Nigatik gizaki egin zen Jesusen sentimendu berberak izatea eskatzen dut, gehiago maita dezadan eta jarrai diezaiodan. Nire denbora hartzen dut.
Eta adi jarraitzen dut, Jesusek ez baitu hor amaitzen bere lehen agindua.”Eta bigarrena honen antze koa da:” Maite ezazu zure lagun hurkoa zeure burua bezala “. Ni ez naiz nire harriduratik ateratzen, galdera egin ziotenei begiratzen diet eta haien erreakzioak espero ditut, haientzat agindu nagusi ba-karra dagoelako edo, nolanahi ere, biak erlazionatzen ohituta ez zeudelako… Jesusek Jainkoarena eta gizakiarena integratzeko duen gaitasunaz gozatzen dut eta bere sentimendu berberak izatea es-katzen diot… eta denbora hartzen dut entzuten ari diren hamabi horiekin eta beste hainbatekin unea dastatzeko… eta barru-barruan errepikatzen dut neure egiteko asmoz: maite izango dituzu Jauna… eta lagun hurkoa … eta zure burua.
Gizakiaren eta Jainkoaren arteko harreman estu horren ondorioak oso ondo ulertu gabe ere, jendea-ren baiezko giroa arnasten dut… Eta ikusten ditudan asebetetze-aurpegiekin gozatzen dut, Jesusek planteatutakoarekin bat baitatoz. Horrelako hitzekin jendea poz-pozik ikusten da… guztiontzat gauza ona izango dela susmatzen dutelako… Maitatzen duen Jainkoa… eskatzen duen Jainkoa zela uste zu-tenean, bere obra txarrak neurtzeko eta legearen eskakizun anitzak betetzen ez dituztenak bere mai tasunetik baztertzeko dagoena…Eta agindu berria dastatzen dut… nire denbora hartzen dut.
Jesusekin harritzeko ahalmena eskatzen dut.
Eta hauxe eskatzen dut, lagun hurkoa eta nire burua maitatzeko zereginetan Jainkoaren maitasuna- ren barruan kokatzeko trebetasuna ikastea, sozialki ebanjelio barruan, konfiantzaz, ebanjelioaren egia biluzia egoera korapilatsu eta irteera zailekoen aurrean… Nire denbora hartzen dut.
UNEA DASTATZEN DUGU… Presarik gabe, eszena berrikusten dugu
4.- JESUS ETA BIOK
Jesusek niri ere begiratzen dit, pertsonalki nirekin egon nahian bezala. Begirada sendo eta abegitsua da. Jainkoa maitatzea eta besteak maitatzea batek bere burua maitatzen duen bezala, bien arteko harremanaz galdezka geratzen naiz berriz ere. Begiratzeko modu horrekin sintonizatzeko eskatzen diot, eta bizitza sentitzeko… gustua hartzen diot maitasun horri, muturreraino iristen den horri… eta denbora hartzen dut neure egiteko… eta “maitatu izan ez bazintuzte, ez zenuke Jainkoa bihotz-biho-tzez maitatuko, berak bihotz-bihotzez maitatu ez bazintuen, arima osoz eta buru osoz maitatu” … eta oparitutako maitasun hau barneratzeko prestatzen naiz…
Eta Jesusekin konturatzen naiz ezer ez dela geratzen Jainkoaren maitasunetik kanpo: dena dago lo-tuta, Hari lotuta, “Berarengan mugitzen gara eta existitzen gara”…eta gu ere berdin, Jainkoarengan naiz…eta Hari zenbat-eta lotuago egon (mahatsondoa eta aihenak bezala), pertsonekiko hainbat-eta sentiberatasun handiagoa nabaritzen dut, ahizpak/arrebak sentitzeraino… denbora hartzen dut.
Jesusekin nago, eta nire harremanak bere doako emanalditik, bere maitasunetik… bizi nahi ditudala kontatzen diot…eta berrikusi egiten ditut: nire familiarekiko harremanak (seme-alabekikoak, guraso- ekikoak) komunitatearekikoak, auzokidekikoak, lankideekikoak… Eta Jainkoarengan bizi nahi dut, ni-re harremanak bezala, nire burua maitatzeko Berak maite nauen bezala, nire gaitasun eta mugekin, nire eskuzabaltasunarekin, nire praktika onekin eta eragiten ditudan kaltekin… Gauza guztiak Bera-rengan bizi nahi ditudala esaten diot… eta gauza guztietan Bera bizi nahi dudala. Jainkoarengan bat sentitzeaz gozatzen dut, eta horrela estimua, txera eta maitasuna bizi besteekin eta nire buruarekin.
Hurkoa hor ez dela amaitzen esaten dit, ez dela nire familian amaitzen, nire harremanetan… eta ho-rretarako Jesusek Fratelli Tutti entziklikak deskribatzen duen errealitate sozialera hurbiltzen nau, maitasuna gizarte mailan nola bizi daitekeen kontatzen baitu: “Gizarte-maitasunetik abiatuta, posi-ble da guztiok horretara deituak sentitzen garen maitasunaren zibilizazio baterantz aurrera egitea,. Karitateak/Maitasunak bere dinamismo unibertsalarekin mundu berri bat eraiki dezake “(FT 183)… neure egin nahi dut, hausnartuz noa eta Jesusi zera eskatzen diot, bere maitasuna sozialki bizi ahal izatea, egoera itzelak, planetaren eutsiezintasuna eta zaurgarrien bazterketa nire maitasunetik at ez gelditzea. Maitasuna bizi dezadala, historia honetan inklusioa eta iraunkortasuna posible egiteko. Eta bihotzez eskatzen diot.
5.- SOLASALDIA
Otoitzean bizi izandakoaren laburpena: testu bat, hitz bat, irudi bat… gehien ikutu nau ena, niregana zetorrela zirudiena, eskatzen dizut, eskerrak ematen dizkizut…
